Dendrometri – Çalışma notu 2018

1)            Tek girişli hacim tabloları: Göğüs çapına göre dikili ağaç hacmini veren tablolara denir

2)            Çift girişli hacim tabloları: Göğüs çapına ve ağaç boyuna göre dikili ağaç hacmini veren tablolara denir

3)            Hacim ağırlığı: 1m³ yaş som(saf) odunun tam kuru halindeki ağırlığına denir 

4)            Özgül ağırlığı: Tam kuru halde 1m³ odunun kg olarak veya 1m³ odunun gr olarak ağırlığıdır 

5)            Hata payı: Gerçek değer ile tahmin değer arasındaki farka denir 

6)            Yaş – tohumun çimlenmesinden ölçüm anına kadar geçen süre

7)            Büyüme – ölçüm anında ağacın ulaştığı büyüklük

8)            Artım – belirli bir zaman aralığında büyüme miktarı

9)            Hata çeşitleri:

–         Yanlışlar (yanlış yazma, okuma, çift ölçek ile çift kayıt)

–         Sistematik hatalar (ölçüm araçlarının yanlış olması)

–         Rastgele hatalar (Oldukça küçük olan hatalar, kontrol edilemez

Ölçüm sayısı arttırılarak hata oranı düşürülebilir

–         Örnekleme hatası (bir toplumun parametreleri, bir nokta ve tahmin ederek yapılan hatalar) 

10)      Hatayı aza indirmek için:

–         Duyarlılığı arttırmak

–         Ölçümlere özen göstermek

–         Uygun ölçüm yöntemini kullanmak 

11)      Bonitet: Bir meşcerenin bulunduğu yetişme ortamı, verim gücü ölçüsüne denir

12)      Dikili bir ağacın gövde hacmi

·  Seksiyon yöntemi ile

·  Göğüs boyu gövde şekil katsayısı ile

·  Pressler formülü ile

·  Hazır ağaç hacim tablo denklemleri ile elde edilmektedir

13)      Meşcere boy eğrisi: Meşceredeki ağaçların göğüs çapı ile boyu arasındaki ilişkiyi açıklayan eğriye denir 

14)      Ster: 1m³ alana istif ettiğimiz odun miktarına denir

15)      Ster katsayısı: 1 sterdeki som(saf) odun hacmine denir (Türkiye’de 0.5 dir)

16)      Ster katsayısı bulma yöntemleri:

1. Bitterlich şablonu (merkez nokta etrafında 360⁰ devrettirildiğinde şablon istifin dışına taşmamalıdır. Şablondan taşan odun kesiti 1, teğet olan 0.5, şablon arkasındakiler ise 0 sayılır. Toplam sayının 100’e bölünmesiyle, ster katsayısı bulunur.

2. Grid (Noktalı) şablon (10×10=100 kare köşelerinde noktalar, sayı 100’e böl)

17)      Ster ağırlığı: 1 ster yaş odunun ağırlığına denir

 

18)      Arşimede göre:

«Bir sıvıya doldurulan cisim, yer değiştirdiği suyun ağırlığı kadar kendi ağırlığından kaybeder» prensibinden yararlanılır. Odunun havada ve sudaki ağırlıkları farkı (kg) dm³ olarak, odunun hacmini verir.

                                     G_hava – G_{su =} V dm³          (Taşan suyun ağırlığı kg)

                                       (kg)   (kg)

19)      Bir ağacın yaşı artım burgusu ile nasıl hesaplanır?

Ağacın yerden 1.30m yükseklikteki kısmına halka kaşığı sokulur. Ağaca zarar vermeden yaş halkası çubuğu dışarı çıkarılır ve halka sayıları kolayca sayılır.

 

20)        Dendrometride ölçüler

1. Odunların ölçülmesi

2. Dikili tek ağacın ölçümü

3. Meşcere ölçümü

4. Meşcerenin gelişimi ölçümü

5. Diğer konularda ölçüm yöntemleri

 

21)        Ağaçtan durulan yatay uzaklığı bilinmesi gerektiren boy ölçerler:

a)     BLUME-LEİSS

b)    HAGA

c)     SUUNTO

d)    FAUSTMANN

e)     WEİSE

f)      BİTTERLICH AYNALI RELASKOPU

 

 

22)        Ağaçtan durulan uzaklığı bilinmesi gerektirmeyen boy ölçerler:

a)  CHRISTEN

b) VORKAMPF-LAUE

c)  30 CM’LİK CETVEL

 

23)        Meşcere Göğüs Yüzeyi aşağıdaki aletlerle ölçülür:

a)  Bitterlich Çubuğu

b) Bitterlich Aynalı Relaskopu

c)  Köşeli Prizma

d) Kramer Dendrometrisi

 

24)        Odun Çeşitleri ve Özellikleri:

 

·         Ağaç üzerinde bulunduğu yere göre	– Gövde odunu – Dal odunu – Kütük odunu – Kök odunu
·         Kalınlıklarına göre	– Kabukları 7 cm’ye kadar    ince odun – Kabuk 7 cm’den büyükse   kalın odun
·         Ağaç türüne göre	– Yumuşak odun – Sert odun
·         Kullanış amacına göre	– Yapacak odun – Yakacak odun
·         İşlenme biçimine göre	– Yuvarlak odun –  Sırık gibi

 

25)        Odun çeşidi             d_0,5 Çap        L Boy             Kalınlıklara göre:

–      Tomruk                   ≥ 21 cm        ≥ 1,5 m              – İnce

–      Modern direk          8-20 cm        1,5-6 m              – Orta

–      Tel direk                 12-29 cm       ≥ 6 m                 – Kalın

–      Yuvarlak sanayi      ≥ 5 cm          0,5-1,4 m            – Çok kalın

–      Sırık                        5-8 cm           ≥ 2 m

–      Çubuk                     1-4 cm           ≥ 1m

 

26)        İbrelilerde kabuk sayılır, yapraklılarda kabuk sayılmaz

27)        Odun hacmi  m³, dm³ cinsinden ölçülür

   1m³           1000 dm³

   1 ha           10 000 m²

28)        Doğru/Yanlış soruları:

Blume – Leiss boy ölçeri ağaçtan durulan mesafenin bilinmesini greketiren bir boy ölçü türüdür (D)

Bitterlich relaskopu ağaç boy ölçümünde kullanılmaz (Y)

Smalian hacim formülü alan fonksiyonundan türetilmiştir (D)

Göğüs çapı – Ağaç boyu ilişkisini açıklayan eğriye meşcere boy eğrisi denir (D)

 

29)        Ağaç hacim tabloları:

1.  Lokal hacim tablosu – sadece göğüs çapına göre ağaç hacmini verir.

 Oldukça sınırlı bölgede geçerlidir         V = f (d_1,3) 

2.  Bölgesel hacim tablosu – çok geniş bölgeler içindir. Ağacın göğüs çapına ve boyuna göre hacim veren tablolardır          V = f (d_1,3.h)         2 girişli hacim tablosu

3.  Genel (Universal) hacim tablosu – oldukça geniş alanlardan sorumlu.